Je kent het wel, je benen staan in brand, hartslag gaat door het dak, alles in je hoofd schreeuwt dat je moet stoppen en in het gras moet gaan liggen. Maar ergens diep van binnen is er een stem die zegt: ‘We zijn bijna over de top, niet opgeven, hierna gaan we dalen en dan kun je nog sprinten voor een mooie uitslag.’ Hoe luider dat stemmetje is en hoe langer je dat stemmetje kunt blijven laten spreken is wat jouw wilskracht bepaalt. In deze blog laat ik je zien wat wilskracht is en hoe je het kunt verbeteren.
Wat is wilskracht?
Wilskracht (ook wel self-control of ego depletion) is de mentale capaciteit om impulsieve reacties te onderdrukken en doelgericht gedrag vol te houden, ondanks afleidingen, vermoeidheid of verleidingen. Het wordt vaak gezien als een vorm van cognitieve controle, dat betekent dat je actief mentale energie stopt in niet toegeven aan verleidingen.
Verschil tussen wilskracht en discipline
Wilskracht en discipline lijken erg op elkaar. De beste manier om de twee van elkaar te scheiden is door te bedenken dat discipline de regels bepaalt waar je je met wilskracht aan weet te houden.
Koude douche volhouden
Een mooi voorbeeld is het volhouden van het staan onder een koude douche. Je hebt bepaald voor jezelf dat je een koude douche aan je routine wil toevoegen in de ochtend. Je wil elke dag minstens een halve minuut koud afdouchen. Discipline heeft je ertoe gezet dat je dit belangrijk hebt gemaakt, wilskracht zorgt ervoor dat als je onder de douche staat, je daadwerkelijk je hand op de kraan legt en ‘m volledig koud draait.
David Goggins & Andrew Huberman over wilskracht
Anterior cingulate cortex
Alleen als je iets echt niet leuk vindt, dan pas wordt dit oranje gebied sterker. Zodra je een koude douche leuk begint te vinden, dan zal dit hersengebied niet sterker worden. Wat David Goggins en Andrew Huberman nog meer bespreken is dat dit gebied niet alleen verantwoordelijk is voor het versterken van je wilskracht, maar ook verantwoordelijk is voor je wil om te leven!
Nogal belangrijk dus om een lang en, hopelijk, gelukkig leven te leiden door af en toe dingen te blijven doen die je niet leuk vindt! Zoals de afwas, stofzuigen, maar misschien ook wel 40-20’s op de racefiets of andere zware intervaltrainingen.
Uitgeputte wilskracht?
Wilskracht werkt als een spier: hoe vaker je het gebruikt, hoe sterker het wordt, maar als je het te veel belast zonder herstel, raakt het uitgeput. Net zoals je benen moe worden na een zware training, kan je mentale doorzettingsvermogen afnemen na langdurige inspanning.
Door het geleidelijk te trainen—bijvoorbeeld door kleine uitdagingen aan te gaan en gewoontes op te bouwen—wordt je wilskracht veerkrachtiger en beter bestand tegen stress en verleidingen. En net als spieren heeft het rust en hersteltijd nodig om optimaal te blijven presteren.
Zo werkt het dus heel goed om na een zware trainingsweek jezelf te belonen met iets waar je blij van wordt. Dat kan van alles zijn, van een broodje gyros tot een keer met vrienden op pad. Door deze mental aid stations, zorg je ervoor dat je je wilskracht weer oplaadt en de week erna weer met een volle batterij in kan gaan.
3 tips om je wilskracht te verbeteren
1. Bouw gewoontes om wilskracht te sparen
Wilskracht raakt sneller uitgeput als je constant bewuste keuzes moet maken. Door goede gewoontes te automatiseren, verminder je die belasting.
✅ Hoe toepassen? Stel naast een vast trainingsschema ook een dagschema op. Waarbij je per uur bepaalt wat je wanneer doet. Van eetgewoontes tot opruimen en van persoonlijke verzorging tot trainingen. Door het bouwen van systemen hiervoor houd je meer wilskracht over.
Een goede tip hiervoor is het boek Atomic Habits van James Clear
2. Gebruik de 5-secondenregel om uitstelgedrag te voorkomen
Als je merkt dat je twijfelt of je een taak moet doen, tel dan af van 5 naar 1 en begin meteen. Dit voorkomt dat je brein excuses bedenkt om uit te stellen.
✅ Hoe toepassen? Voel je weerstand om op de fiets te stappen of een moeilijke training te starten? Tel af: 5… 4… 3… 2… 1… en GA! Een goede manier om dit vóór te zijn is door deze smoesjes voorafgaand op te schrijven. Dit zorgt ervoor dat je ze kunt gaan herkennen en een alternatieve reactie gemakkelijk kunt kiezen.
3. Train je wilskracht met kleine dagelijkse uitdagingen
Wilskracht werkt als een spier: hoe vaker je het gebruikt, hoe sterker het wordt.
✅ Hoe toepassen? Neem bewust kleine ongemakken aan, zoals koud douchen, een zware oefening toevoegen aan je training, of eens met je niet-dominante hand eten.
Op deze 3 manieren kun je er dus voor zorgen dat je aan de ene kant geen gebruik hoeft te maken van je wilskracht en aan de andere kant langere tijd een activiteit langer kunt volhouden die je niet direct leuk vindt.
Heb je mijn e-book over de 4 belangrijkste mentale vaardigheden voor wielrenners al gedownload?
Elimineer twijfels en word mentaal onverwoestbaar in jouw wielercarrière
Download het gratis e-book en zet een nieuwe standaard voor jouw mindset
