Fixed & growth mindset
Mindset is zo een term wat je steeds vaker voorbij ziet komen. ‘Je moet gewoon je mindset veranderen’, ‘Hij heeft de juiste mindset’ of ‘Zij heeft die wedstrijd puur gewonnen op mindset’. Maar wat betekent mindset nou eigenlijk en meer specifiek wat betekent het hebben van een fixed & growth mindset?

Wat is een fixed of growth mindset?
Vrij vertaald zou je kunnen zeggen dat een mindset betekent hoe je hersenen staan ingesteld. Alsof het een paar knopjes zijn waar je even aan draait zodat ze anders komen te staan. Gek genoeg is dat precies wat het is.
“De mentale houding of overtuiging die bepaalt hoe iemand denkt, voelt en reageert in verschillende situaties.”
In de context van een fixed en growth mindset verwijst mindset specifiek naar de manier waarop je denkt over je eigen vaardigheden, intelligentie en mogelijkheden:
- Fixed mindset: Het geloof dat je kwaliteiten, zoals intelligentie of talent, vaststaan en niet of nauwelijks te veranderen zijn.
- Growth mindset: Het geloof dat je kwaliteiten en vaardigheden kunnen worden ontwikkeld door inzet, training en door te leren van fouten.

Waarom is een growth mindset belangrijk?
Het hebben van een growth mindset of soms ook wel groeimindset of groei mindset is van levensbelang. Ja dat lees je goed, ik kan niet genoeg benadrukken wat voor een positieve impact het heeft als je een growth mindset hebt. Je kunt het vergelijken met het zien van de wereld door een compleet andere, positievere, bril.
Carol Dweck is de grondlegger van deze theorie en zij heeft haar leven gewijd aan het begrijpen van menselijke drijfveren. De gezondheidsvoordelen die het hebben van een groeimindset opleveren zijn eindeloos. Zo zijn mensen met een growth mindset geestelijk gezonder, hebben ze minder last van mentale gezondheidsklachten, hebben ze meer motivatie en doorzettingsvermogen en zijn ze veel stressbestendiger. Nogmaals, van levensbelang!
De valkuilen van een fixed mindset
‘Zo ben ik gewoon’, een uitspraak die je misschien wel vaker hebt gehoord. Een typische uiting van een vaste mindset. ‘Dat kan ik niet hoor’ of ‘Daar heb ik het talent niet voor’, ‘Jij kan dat gewoon veel beter’. In ons dagelijks leven strooien we vaak onbewust met heel veel van dit soort fixed mindset statements. Dat is soms lekker makkelijk, maar voor onze persoonlijke ontwikkeling kan dit een behoorlijke rem zijn, zelfs schadelijk!

Vermijden van uitdagingen
‘Zo ben ik gewoon’ zorgt ervoor dat je uitdagingen uit de weg gaat. Mensen met een fixed mindset zijn vaak bang om te falen en dat daarmee hun intelligentie of capaciteiten in twijfel wordt getrokken. Door zichzelf of door anderen. Dit zorgt ervoor dat je niet snel wordt uitgedaagd om nieuwe dingen te leren.
Je vermijdt hiermee uitdagingen, omdat je eigenwaarde of zelfvertrouwen ervan afhangt. In plaats van te leren van sporters die beter zijn dan jij, ga je de confrontatie uit de weg om maar niet te hoeven falen. Daarmee stagneert je leercurve en zul je veel minder snel beter worden.

Snel opgeven bij tegenslag
Ook je doorzettingsvermogen is vaak niet al te goed ontwikkeld. In plaats van te willen leren van tegenslag en het te zien als een mogelijkheid om beter te worden word je bevestigd in overtuiging: ‘Zie je wel, ik kan dit niet.’
Dit gaat gepaard met een gevoel van hulpeloosheid in plaats van strijdvaardigheid. In plaats van nieuwe strategieën te onderzoeken om het wel te laten slagen en de problemen op te lossen, gaan ze bij de pakken neerzitten en ervaren ze geen controle over het resultaat. Ze worden slachtoffer in plaats van actief deelnemer.
Laag zelfvertrouwen
Gebrek aan zelfvertrouwen en het hebben van twijfels over hun carrière is voor sporters de grootste reden om mijn hulp als sportpsycholoog in te schakelen.
Iedere keer als mensen met een fixed mindset tegenslag te verwerken krijgen, worden zij bevestigd in hun vermoedens dat ze ergens niet goed in zijn. Zij zijn veel minder goed in staat om te leren van een tegenslag. Falen wordt gekoppeld aan een gebrek aan kwaliteit en vaardigheden. Dit ondermijnt het zelfvertrouwen en kan ervoor zorgen dat je als sporter verder in het mentale moeras verzakt.

Het ontwikkelen van een growth mindset
Het ontwikkelen van een growth mindset begint met het herkennen van je huidige denkpatronen. Vraag jezelf af hoe je reageert op uitdagingen, fouten en kritiek. Zie uitdagingen als kansen om te leren en fouten als waardevolle leermomenten in plaats van als bewijs van je tekortkomingen.
Gebruik positieve zelfspraak en vervang gedachten zoals “Ik kan dit niet” door “Ik kan dit nog niet, maar ik kan het leren.” Focus op het proces en waardeer je inspanningen onderweg, niet alleen het resultaat. Sta open voor feedback en gebruik dit als een hulpmiddel om te groeien.
Laat je inspireren door het succes van anderen en vraag jezelf af wat je van hen kunt leren. Omring jezelf met mensen die een growth mindset hebben en wees geduldig; verandering kost tijd, maar elke stap brengt je dichter bij een veerkrachtige, groeimindset.
Oefening voor het krijgen van een groeimindset
Een mooie eerste oefening om het stimuleren van een growth mindset en af te komen van jouw fixed mindset is het waarnemen van jouw eigen overtuigingen. Hoe vaak zeg jij op een dag: ‘ik kan dit niet’ of ‘ik ben hier niet goed in’?
Oefen eens met het woordje ‘nog’ en ervaar zelf wat een gigantisch verschil dit al kan maken. ‘Ik kan dit nog niet’ of ‘Ik ben hier nog niet goed in’.
Heb je mijn e-book over de 4 belangrijkste mentale vaardigheden voor wielrenners al gedownload?

Elimineer twijfels en word mentaal onverwoestbaar in jouw wielercarrière
Download het gratis e-book en zet een nieuwe standaard voor jouw mindset
