Bart Lemmen heeft de wielerwereld de afgelopen jaren veroverd met zijn bizarre opmars. Van de absolute kelderklasse voor USWV de Domrenner naar de beste ploeg van de wereld Visma – LAB in enkele jaren. Waarbij hij elk jaar gestaag stappen heeft gezet en zich aan heeft weten te passen aan het niveau. Dit doet hij bij de amateurs, het jaar daarop bij de elite, het volgende jaar op continentaal niveau, op procontinentaal niveau en in 2024 hebben we hem zelfs op het allerhoogste toneel mogen aanschouwen. Hij mag Jonas Vingegaard bijstaan in zijn jacht op een 3e gele trui. Zijn hoogtepunt? Een 6e plek in etappe 18.
Ik ken Bart Lemmen nog uit onze gezamenlijke tijd in de kelderklasse bij de studentenwielervereniging. Voor de podcast van NLsportpsycholoog sprak ik hem over welke sportpsychologische inzichten hem helpen in zijn jacht om de beste wielrenner te worden die hij kan zijn. Die inzichten deel ik in deze blog in de vorm van 3 tips graag met jullie!
3 mindset tips van Bart Lemmen
Tip 1: Gebruik zelfspraak om je wilskracht te versterken
‘Tijdens de wedstrijden gebruik ik zelfspraak. Ik kan echt wel tegen mezelf zeggen: oké maat, nu moet je nog één keer keihard vechten naar voren. Godverdomme, Matteo moet nog één keer afgezet worden op de Sormano’
Bart gebruikt hier zelfspraak om zichzelf nog één keer op te peppen, ondanks dat ie helemaal naar de kloten is kan hij hiermee toch nog een keer de pijn verdragen en zichzelf naar voren sturen.
Tip 2: Kleine dingen hebben grote impact
‘In één van de laatste etappes vanuit Nice, Ilan van Wilder loste nog net en ik zat er nog bij. Dus ik dacht zo, dat is geen pannenkoek. Pik ik dat nog mooi mee. En verderop in die rit, één na laatste klim. Ik moet lossen en wie rijdt er daar op kop? Ilan van Wilder. Dus ik dacht, dat kan bijna niet.
Later had ik het daar met Ties Benoot over en die zei, Bart als het jouw taak was om die dag op kop te moeten rijden, dan had jij daar Ilan gelost. Hoezo? Ik ben toch geen pussy? Ja maar als jij dat dan eenmaal moet, als dat jouw taak is en je legt daar volledig de focus op, je kan jezelf echt niet voor de gek houden, dan zijn de rollen omgedraaid.
Hetzelfde gebeurde toen ik die dag met Wout van Aert in de kopgroep zat. Na al die verschillende aanvallen te counteren dacht iedereen, die zal toch wel last van zijn benen hebben? Maar dat was dus niet zo.
Ik had daar een hele duidelijke taak en die voerde ik uit. Dit valt of staat met vertrouwen.’
Je ziet hierbij dat de taak die je moet uitvoeren een hele duidelijke impact heeft op de prestatie die iemand levert. Op het moment dat Bart Lemmen Wout van Aert een goede uitgangspositie moet geven om de etappe in de Tour te kunnen winnen dan kan hij dieper gaan en heeft hij betere focus dan wanneer hij achteraan het peloton bungelt en de taak niet helemaal duidelijk is. Dit zorgt ervoor dat zijn focus om af te zien een stuk lager is.
Tip 3: Bereid je mentaal voor op tegenslag
‘Het valt of staat met vertrouwen. Dat je ook weet dat het een keertje mis kan gaan. Neem nou als voorbeeld Gaudu. In Luxemburg in het najaar, daar was ie echt sterk. Maar in het voorjaar was ie helemaal niet in orde. Dat sla ik op, voor de toekomst. Stel dat het voor mij aankomend jaar nou helemaal niks is tot april. Dat maakt niks uit. Dat was bij hem ook. Kijk hoe hij heeft huisgehouden in Luxemburg.’
Als je ziet dat Bart daar nu al mee bezig is, met potentiële dingen waar hij tegenaan zou kunnen lopen. Dat betekent dat je nu al aan de slag kan met bepaalde scenario’s uitschrijven en je reactie daarop. Dat kun je vervolgens gaan visualiseren waarmee je jezelf mentaal voorbereid op potentiële tegenslagen. Dit zorgt ervoor dat op het moment dat dit scenario zich voltrekt, jij weet hoe je hierop moet reageren om er weer bovenop te komen. Je hebt je geest getraind om met die tegenslag om te gaan.
Tip 4: Leer dieper te gaan door je geest te trainen
‘De truc is uiteindelijk, iedereen heeft een plafond met hoe hard je fysiek kan. Dat wordt eigenlijk altijd uitgedrukt in VO2max. Jij kan gewoon niet meer zuurstof rondpompen. Maar je kunt dat plafond nooit benaderen. Het is namelijk niet zo na een maximale effort dat als je dat nog één seconde langer was doorgegaan dat je dan dood was gegaan ofzo. Je hebt altijd nog over.
Wat jouw stopt is niet je lichaam, het is je geest. Sterker nog, het is je geest die moe is van het signalen versturen naar je spieren om samen te trekken. Dat suggereert dus ook dat als je geest sterk genoeg is, dat je nog veel meer uit het vat kan persen en dichter naar dat plafond kan komen. Ik heb niet het idee dat het daar vaak over gaat, maar het is wel echt een kwestie van hoe erg kun je je brein voor de gek houden om nog signalen te blijven sturen.
Je traint dus om je RPE bij een bepaald niveau lager te krijgen. 10/10 kun je slechts in een sprint volhouden, 8/10 kun je misschien 5 minuten volhouden. Het is dus de truc om je brein zo voor de gek te houden dat een 8/10 een 7.8 wordt. Dat kan door je VO2max te verhogen of je geest te tricken en zo kun je vooruitgang boeken.
Het beste voorbeeld daarvan is een 2 minuten all out blokje na 120 seconden doe je 0 watts. Maar als je heel eerlijk bent had je 121 en 122 seconden ook nog wel gered. Maar dat is niet hoe jij het hebt beleefd. Zo zou je dus de conclusie kunnen trekken dat jouw geest veel meer de grenzen bepaald dan jouw lichaam. Dat als je een sterke geest hebt de enige vraag die je jezelf zou moeten stellen is: How bad do you want it?‘
In het wielrennen kan dit dus betekenen dat voor een sprinter bijvoorbeeld dat je nog net genoeg aan kunt klampen, dat net nog wel die heuvel over komt en die sprint wel kunt doen aan de finish! Bart Lemmen zelf heeft deze methode in Canada aan het einde van het seizoen nog toegepast om tot een goed resultaat te komen!
Conclusie podcast Bart Lemmen
Er zijn zoveel verschillende manieren om met je mindset aan de slag te gaan. Leren omgaan met tegenslag, beter leren afzien, zelfvertrouwen vergroten. Bart Lemmen is een goed voorbeeld van iemand die al heel ver is in dit onderwerp, maar ik merk als sportpsycholoog voor wielrenners dat er niet veel in het peloton rondrijden die er zo mee bezig zijn als hij.
